Бидай тапшылығы. Жаңадан тағайындалған әкімдер. Наразылық акциялары

Қазақстанның астық өндірушілер одағы таратқан мәлімет бойынша, Қостанай облысындағы диірмендердің жартысынан көбі, Қарағанды ​​облысында жұмыс істеп тұрған 36 диірменнің 15-і жұмысын тоқтатқан. Солтүстік Қазақстан облысында, Павлодар мен Алматыда да басым көпшілігі жұмыс істемей тұр. Астық өндірушілер одағының вице-президенті Талғатбек Әлихан диірменшілер 2-3 аптадан бері бидай сатып ала алмай отырғанын мәлімдеді.

«Қазір бидайдың бір тоннасы 160 мың теңге тұрса, астықты элеваторда жеткізу үшін тағы 8 мың теңге қажет болады, сонда диірменде оның бағасы 168 мың теңге болады. Шикізат құны мұндай болса, ұнның өзіндік құны 224 мың теңгеге жетеді. Сәйкесінше, біз оны 235 мыңға сатамыз, яғни ұнның әлдеқайда қымбаттайтынын ескеру керек. Бұл қымбаттаудан қашып құтыла алмаймыз, өйткені жалпы құнның 85 пайызын шикізат бағасы құрайды», – деді Талғатбек Әлихан.

Бірақ ол басты мәселе нарықта астықтың жоқтығы екенін айтып отыр. Бұған дейін ішкі нарықтағы бағаны қазақстандық ұн өндірушілер пайдаланатын арзанырақ ресейлік бидай импорты ұстап тұрған. Ресей астық экспортын толығымен тоқтатқаннан кейін зауыттар да жұмысын тоқтата бастады.

Ұлттық статистика бюросы 1 наурыздағы жағдай бойынша Қазақстанда 5,9 миллион тонна бидай бар екенін жария етті. Бірақ диірменшілер бұл дерекке күмән келтіреді. Бұл туралы хабар таратқан Eldala.kz сайтының жазуынша, диірменшілер ауыл шаруашылығы министрлігінен бидай экспортын тоқтатып, барлық қорды түгендеуді талап етіп отыр.

Бұған дейін Ауыл шаруашылығы министрі Ербол Қарашүкеев Мәжіліс отырысында екі апта ішінде астық пен ұн экспортына шектеу енгізілетінін айтты. Шектеу 15 маусымға дейін созылмақ. Министрдің нақтылауынша, 15 маусымға дейін астық өндірушілер Қазақстаннан 1 миллион тонна астық әкете алады, «бірақ шығарып қана қоймай, осы көлемнің 10 пайызын, яғни 100 мың тонна астық ішкі нарыққа арзан бағамен жеткізілуі керек». Дәл осындай талап диірменшілерге де қойылған.

Жаңа әкімдер

Өткен аптада президент Қасым-Жомарт Тоқаевтың жарлығымен үш облыстың әкімі ауысты: Жамбыл облысына Бердібек Сапарбаевтың орнына орынбасары Нұржан Нұржігітов отырды. Қызылорда облысының әкімі Гүлшара Әбдіқалықова қызметінен босатылып, оның орнына Сапарбаевтың інісі Нұрлыбек Нәлібаев тағайындалды. Ол бұған дейін премьер-министр кеңсесі өңірлік даму басқармасының басшысы қызметін атқарса, оған дейін 2014–2021 жылдар аралығында Қызылорда қаласының әкімі болған. Атырау облысының басқармасында да өзгеріс болып, Махамбет Досмұхамбетовтың орнына бұрынғы Еңбек және халықты әлеуметтік қорғау министрі Серік Шәпкенов облыс әкімі болып тағайындалды. Ал халықты әлеуметтік қорғау саласына бұдан былай Тамара Дүйсенова басшылық етеді.

Облыс әкімдерінен бөлек Жанаөзен қаласының әкімі де ауысты. Бұған дейін Маңғыстау облысының Түпқараған ауданын басқарған Айбек Қосуақов Жаңаөзен қаласының әкімі болып тағайындалды.

Президент жарлығымен Қазақстанның Моңғолиядағы және Қытай Халық Республикасындағы елшілері ауысты. Жалғас Әділбаев Қазақстанның Моңғолиядағы елшісі қызметінен босатылып, бұл қызметке Ғабит Қойшыбаев барды. Ал Қытайдағы елшілікке Шахрат Нұрышев тағайындалды.

Наразылық акциялары

Апта соңында бірнеше наразылық акциясы өтті, бірақ бәрі бірдей митингті соңына дейін өткізе алмады.

8 сәуір күні Алматыдағы Қытай консулдығының алдында Шыңжаң лагерінен туыстарын босатуды талап етіп келген төрт белсендіні полиция күшпен ұстап әкетті. Ұсталғандардың бірі Байболат Күнболатұлы полиция көлігінде есінен танып қалған. Оның айтуынша, полиция белсенділерді бөлімшеде үш сағаттай ұстап, кейін босатып жіберген.

Қытай консулдығындағы наразылық акциясы былтыр ақпан айында басталған. Күнболатұлы жұма күні Facebook парақшасында белсенділер 425 күннен бері наразылық акциясын өткізіп жатқанын мәлімдеді. Қатысушылар Шыңжаңдағы қайта тәрбиелеу лагерьлеріндегі туыстарын босатуды талап етуде.

***

9 сәуір күні сағат 11:00-де Алматының орталық стадионы маңындағы көптеген тұрғын үй кешенінің тұрғындары тағы бір кешеннің салынуына наразылық білдірді.

Кем дегенде 100 адам жиналған наразылық акциясында тұрғындар "біз саябақты қалаймыз", "Bi, кет" деп ұрандатып, 15 жылға жуық уақыт бос тұрған жерде құрылысты жоспарлап отырған BI Group құрылыс компаниясына қарсылығын білдірді.

Жиналғандарға келген Бостандық ауданының әкімі Алтай Рахымбаев құрылыс компаниясымен келіссөз жүргізуді ұсынды, бірақ жиналғандар “еш нәтижесіз” деп санап, олармен сөйлесуден бас тартты. Олар Алматы әкімі Ерболат Досаевтың келуін талап етті.

Аудан тұрғындарының сөзінше, қала әкімінің орынбасары Мұхит Әзірбаевпен кездесуде тұрғындармен ортақ келісімге келмейінше құрылыс басталмайтынына уәде берген, алайда құрылыс компаниялары жұмысты тоқтатпаған, атап айтқанда, қоршау орнатып үлгерген.

Бұған дейін аудан тұрғындары мұнда қалған бос учаскелердің құрылысына наразылық білдірген болатын. Бұл аумақ 2000 жылдардың аяғында көпқабатты және жеке үйлер бұзылған кезде бос қалған, бірақ қаржы дағдарысына байланысты құрылыс жұмыстары жүрмеді. Дегенмен, осы уақыт ішінде ауданда бірден бірнеше ірі тұрғын үй кешені салынды, олар ауданның ландшафын толығымен өзгертіп, көлік қозғалысын қиындатқан.

***

Дәл сол күні бір сағаттан кейін полиция Алматыдағы Ресей бас консулдығы маңында Украиндағы Буча оқиғасын еске алу митингін өткізбек болған Oyan, Qazaqstan! қозғалысының төрт белсендісін бірден ұстап әкетті.

Қолы байланған белсенділер консулдық ғимаратының алдында жатты. Осылайша олар Украинаның Киев облысының Буча қаласындағы оқиғаны көрсетпек болған. Ресей әскерлері келгеннен кейін Бучада жүздеген адам қаза тапты, олардың көпшілігінің қолы байлаулы болған.

Акция басталысымен полиция барлық белсендіні ұстады. Олардың арасында журналист және белсенді Әсем Жапишева, белсенді Дархан Шәріпов және басқалары бар.

Бұған дейін де полицейлер Алматыдағы Ресей консулдығының алдында өтпек болған соғысқа қарсы бірнеше акцияны өткізуге мүмкіндік бермеді. Тек бір рет қала билігінің рұқсатымен мыңдаған адам жиналған митинг өтті.